Stedenbouwkundige studie voor ’t Laar, Tilburg

Visionaire kracht

In 2006 heeft de gemeente Tilburg middels een marktconsultatie visie gevraagd voor de herontwikkeling van knooppunt ’t Laar. Volgens prognose loopt verkeersknooppunt ‘t Laar vanaf 2015 vast. De uitdaging was een oplossingsrichting aan te dragen met een goede verkeerskundige, stedenbouwkundige en financiële onderbouwing. Vier partijen presenteren een ontwerp en op 26 juni 2007 kiest het College voor het plan van AM, gekoppeld aan de visionaire kijk van Volker Wessels Vastgoed. Aan deze twee partijen wordt gevraagd hun ideeën gezamenlijk verder te brengen.

De gelaagde stad

In opdracht van Volker Wessels Vastgoed en AM Concepts werkt Queeste in 2009 en 2010 aan de stedenbouwkundige onderlegger voor Masterplan ’t Laar. Het ontwerp vormt de nieuwe entree voor Tilburg. De uitdaging daarbij is het verkeersknooppunt te verknopen en betekenis te geven voor de omliggende bestaande en nieuwe woon- en werkmilieu’s. Het concept – de gelaagde stad – biedt daarvoor de aanknopingspunten. In totaal veertien landschappelijke en stedenbouwkundige lagen en de interactie daartussen vormen het ontwerp. Op het niveau van het masterplan tonen zij de potentie van ’t Laar en laten ruimte voor verdere de uitwerking van de uiteindelijke plandelen.

Een duurzame entree voor Tilburg

De continuïteit van de stadsas van Tilburg is mede drager van het plan. Knooppunt ’t Laar vormt een nieuwe entree voor Tilburg, met haar positie tussen snelweg en stadsas. Deze stadsas loopt noordzuid door de stad en is uitvoerig geanalyseerd als onderdeel van de planvorming. De as fungeert als verbindend element in de stad. In het ontwerp voor ’t Laar wordt de as vormgeven als boulevard. Op deze plek zijn een veelvoud aan woon- en werkmilieu’s mogelijk, onderdeel van de nieuwe entree van Tilburg. De entree is geen harde grens tussen stad en land, maar wordt juist gevormd als geleidelijke overgang. De kern van het verkeersknooppunt, de turborotonde, is onderdeel van de ‘Void’. De leegte van het water vormt een unieke ervaring tussen land en stad. Een drietal vooruitgeschoven torens vormen de pioniers van de nieuwe stadsrand van Tilburg. Geleidelijk krijgt de passant een beeld van de rijkdom van het Tilburgse stadslandschap. De ‘Void’ is het plein voor de duurzaamheid, passend bij de ambities van Tilburg voor energiezuinige en generatiebestendige ontwikkeling. Deze ambitie wordt manifest gemaakt door het gebruik van zonnecellen, windturbines, de begroeide gevels van de torens en een grijswatercircuit.

Verweving met de stadsplattegrond

In de huidige context is knooppunt ’t Laar een door het verkeer gedomineerde monocultuur. De locatie heeft potentie tot meer: tot de vorming van een samenhangend sluitstuk voor de stad. Het stedenbouwkundig ontwerp heeft juist hierin haar kracht. Het heeft een geheel eigen identiteit, als entree van Tilburg, maar sluit in alle windrichtingen aan op het omliggende weefsel. In het zuiden vormt de ‘Void’ de overgang tussen de stadstoegangsweg en de boulevard. In het noorden sluit het stratenpatroon van het centraal gelegen Laarveld aan op de bestaande wijk de Korvel. Een planoverstijgend stadspark aan de westzijde is het intermediair tussen ’t Laar en de naastgelegen wijk de Blaak. In het oosten wordt het bestaande woonzorgcentrum behouden en aangevuld met diverse aanvullende woonzorgmilieu’s. Het plan is verweven met de bestaande stadsplattegrond van Tilburg en verovert zo een natuurlijk positie binnen de ontwikkeling van de stad. De gelaagde stad is de toekomst voor knooppunt ‘t Laar.